Samen met zijn rugbyteam speelde schrijver Tommy Wieringa tegen Oekraïense frontsoldaten. De competitie ligt daar door de oorlog al jaren stil. Maar dankzij Protect Ukraine werd deze op een zaterdagmiddag in Lviv weer even tot leven gebracht.
Wieringa is op weg naar Lviv, een stad in het westen van Oekraïne, voor een bijzondere wedstrijd. “We gaan een rugbytoernooi spelen tegen vijf teams die van verschillende brigades van het front komen”, legt hij uit. De teams spelen voor het eerst in 2,5 jaar weer een rugbywedstrijd.
Morele steun bieden
Maar Wieringa is niet alleen, hij reist samen met 28 Nederlandse rugbyspelers uit zijn team. De avond voor het toernooi spreekt hij ze toe: “Wat we komen doen hier is een beetje morele steun brengen. En ik hoop heel erg dat we hier allemaal een beetje anders van terugkeren, van deze reis. Tot nu toe is gebleken dat iedereen die meegaat hier enigszins veranderd vandaan komt.”
“De mannen hier ondervinden allemaal wat het betekent om een tirannie te ervaren”, zegt hij tegen de spelers.”En ik gun jullie dat allemaal om een beetje van dit verhaal verder te vertellen, want het is van het allergrootste belang.”
Competitie ligt stil
Het toernooi is een initiatief van Protect Ukraine, een organisatie die regelmatige militaire hulpmiddelen vanuit Nederland naar Oekraïne brengt. “Bij het begin van de oorlog zijn er veel rugbyspelers geweest die zich hebben aangemeld om mee te vechten. Omdat veel rugbyteams niet meer compleet zijn, is de competitie stil komen te liggen”, vertelt Daniel de Rijke van de stichting die de wedstrijd organiseert.
“Het is enorm heftig daar aan het front. Dat ze dan vrij krijgen om een wedstrijd tegen ons te spelen, vind ik zo bijzonder. Alles staat in het teken van de oorlog en ik hoop dat ik ze met dit toernooi één middag van hun leven kan teruggeven. Dat ze op het veld staan en niet in de loopgraven, er geen luchtalarm is maar het fluitsignaal van de scheidsrechter. Gewoon zoals het hoort op een zaterdagmiddag, met je maten op het veld.”
Eigen auto gedoneerd
Behalve het rugbytoernooi, brengt de groep ook zeven terreinwagens vol met medische hulpmiddelen mee. “Wij krijgen boodschappenlijsten van het front met daarop alles waar maar een gebrek aan is. En dat kopen wij dan in. Dat kan gaan van scherfvesten tot traumapacks, tourniquets, helmen en elektrische motorfietsen voor verkenningsmissies. Dus alles waar maar behoefte aan is,” legt Wieringa uit.
En daar komt nog een auto bij, want Wieringa is in zijn eigen auto de grens tussen Polen en Oekraïne over gereden. Maar die auto zal hij niet gebruiken voor de terugreis. “Ik heb mijn eigen auto gedoneerd, dit is zijn laatste bestemming. Het wordt de auto van een frontarts en gaat daar dienen als evacuatiewagen.”
‘Dappere, vastberaden koppen’
Voordat het toernooi begint, gaan de Nederlandse spelers in de ochtend nog langs bij de heldenbegraafplaats van de stad. Een vlaggenzee in de kleuren blauw en geel met op elk wit kruis een foto.
“Dat is zo indringend hier, je ziet al die gezichten van die dappere, vastberaden koppen die denken ‘we gaan ze een lesje leren’ en zo’n vastberaden lach. En nu zijn ze dood.”
Steeds een rij erbij
“2,5 jaar geleden waren er alleen de twee witte kruisen uit de Tweede Wereldoorlog”, merkt Wiersma op over de begraafplaats. “En je ziet nu, dit zijn allemaal mensen, soldaten, uit Lviv en die worden op deze heuvel begraven.”
De schrijver ziet elke keer als hij terug is in de stad, dat er meer graven bij zijn gekomen. “De eerste keer dat ik er was, was er alleen nog deze strook. De tweede keer was deze erbij. Toen ik hier een paar weken geleden was, nog een rij. Je ziet gewoon aan deze heuvel om hoeveel mensen het gaat. Dit is een soort uitdijend lichaam van dode mensen, deze heuvel.”
Veel vrienden verloren
Na het indrukwekkende bezoek aan de begraafplaats ontmoet iedereen elkaar in het rugbystadion van Lviv. Een van de spelers namens het thuisland is Anton. “Voor mij is het extra feest omdat ik pas nog aan het vechten was. Nu ben ik op de plek waar je de oorlog niet voelt, net zoals het vroeger was”, vertelt hij. Veel van zijn vrienden zijn tijdens de oorlog omgekomen. “Mensen die met hart en ziel hebben gestreden voor Oekraïne.”
Terwijl hij op het rugbyveld staat, vechten zijn vrienden nog aan het front. “Natuurlijk is dat zwaar. Ik maak me altijd zorgen en denk altijd aan hen. Als ik ‘s nachts wakker word, wil ik weten of ze veilig op hun plek zijn aangekomen.” Zelf gaat Anton over 2 dagen weer terug naar het front.
Twee keer gelijkspel
Aan het einde van de dag is rugbyspeler De Rijke is blij dat ze in de stad hebben kunnen spelen, hij kijkt met een fijn gevoel terug naar het toernooi. “Dit is wat ik heel graag voor ze wilde. We zijn op de begraafplaats geweest, je ziet hoe snel die zichzelf vult. Ik wil volgend jaar graag weer gaan en dan hoop ik dat we tegen dezelfde jongens kunnen spelen.”
En de eindstand? “We hebben twee keer gelijk gespeeld maar dat was eigenlijk niet nodig”, zegt Wieringa lachend aan het einde van het toernooi.
