Vanochtend heb ik Illya geappt dat de tablets voor de eerste tankbrigade in Tsjernihiv en de winterslaapzakken voor de soldaten in Bachmoet wél worden gefinancierd door Protect Ukraine, maar het draagbare fornuis voor gevluchte moeders en kinderen in West-Oekraïne niet. Sinds maart vorig jaar help ik op bescheiden wijze de Oekraïense strijdkrachten. In de eerste week van de invasie, in de Siberische kou bij de Hongaars-Oekraïense grens, bij de aanblik van duizenden halfbevroren, wanhopige mensen en de overvloed aan tenten van hulporganisaties kwam ik tot de conclusie dat de meest humanitaire daad het steunen van het Oekraïense leger is.
De Oekraïense president Zelensky waarschuwde eind december voor een hernieuwde aanval op Kyiv, en reisde naar Washington om zich van steun te verzekeren in deze beslissende maanden van de oorlog. De Russische president Poetin spreekt over vrede, maar zal waarschijnlijk in de komende weken met een overweldigende hoeveelheid mankracht en zijn gebruikelijke minachting voor mensenlevens alsnog in het noorden of oosten van Oekraïne de aanval inzetten en proberen succes op het slagveld af te dwingen. Russische en Wit-Russische troepen verzamelen zich in Wit-Rusland.
De opperbevelhebber van het Oekraïense leger Valeri Zaloezjny gaf onlangs aan wat hij nodig heeft om de Russen te verslaan: 300 tanks, 700 pantserwagens, 500 houwitsers en een grote hoeveelheid munitie. Frankrijk en de Verenigde Staten hebben, vooralsnog mondjesmaat, de eerste van deze offensieve wapens toegezegd, waaronder de broodnodige pantserwagens. Groot-Brittannië heeft helikopters beloofd om op onderzeeërs te jagen. Polen en Finland willen Leopard tanks leveren, alleen het weerzinwekkend laffe Duitsland moet daarvoor een exportvergunning verlenen.
Poetin hoopt de oorlog in een slepend conflict te veranderen, dat de bevolking in het Westen de keel gaat uithangen. Het Russische volk is apathisch en heeft een immens incasseringsvermogen. In een verdeeld, vermoeid Westen ligt Poetins kans. Zijn enige kans. Die kans mogen wij hem niet bieden en daarom moeten we nu Oekraïne steunen met alles wat nodig is, opdat de oorlog in 2023 gewonnen wordt.
Elk appartement leeggeroofd
De afgelopen maanden ben ik enkele keren in Oekraïne geweest. Daar heb ik de totale verwoesting gezien. Ik reisde over de twee toegangswegen waarlangs het Russische leger in februari Kyiv probeerden in te nemen. In Borodjanka schuifelde ik door verwoeste flats; Russen hadden in de hoeken van de kamer gekakt, alle kussens opengesneden, alle laden omgekeerd, elk appartement leeggeroofd. In Tsjernihiv, op vijfendertig kilometer van Wit-Rusland, was de stemming gespannen. Langs de noordelijke toegangswegen tot Kyiv legden militairen mijnenvelden aan en groeven ze loopgraven, antitankwallen en ondergrondse blokhutten. Houten bordjes met druipende rode verf waarschuwden dat je niet over de vangrail moest stappen vanwege de verse mijnen.
Met een Amerikaanse sniper, Neal, trok ik door het land. We stuitten diverse keren op verlaten Russische kampementen: lege wodkaflessen, onderbroeken, scheermesjes, gebroken glas, een uitgeschoten onderkaak, een verbrande soldatenschoen. De zwijnenstal die de Russische soldaten overal achterlaten, typeert het Russische leger. Een land en leger in verval. Onachtzaam, primitief, ordeloos, bruut, sadistisch – een verkrachtende, rovende, moordende horde die zich vooral richt op ongewapende burgers.
Neal voerde sniperopdrachten op Russische leidinggevende militairen ver achter vijandelijke linies uit en trainde het Oekraïense leger in de loopgraven. In mei, na drie maanden aan het front te zijn geweest, was hij ervan overtuigd dat het Russische leger door de epidemische corruptie in de winter uit elkaar zou vallen. Het ontbreekt de gewone Russische soldaat aan vrijwel alles. Ze worden naar het front gestuurd met zomeruniformen, verroeste wapens, voedselpakketten die al jaren over de houdbaarheidsdatum zijn en kogelvrije vesten die geen kogel tegenhouden.
Alleen elitetroepen en sommige onderdelen van het Wagner-huurlingenleger krijgen adequate uitrusting. Eigenaar van de Wagnergroep, Jevgeni Prigozjin, bijgenaamd ‘Poetins chef’, streeft naar meer macht. Zijn huurlingen behalen af en toe een schaars Russisch succesje, zoals nu wellicht bij de zoutmijnen van het stadje Soledar. Mocht dat worden ingenomen, dan is het de vraag wie met de eer gaat strijken: de Russische minister van Defensie of de ambitieuze baas van Wagner. Krijgt Prigozjin de eer, dan lijkt het erop dat Poetin definitief onverbloemd voor de criminaliteit heeft gekozen.
Sinds de Wagnergroep recent werd aangevuld met tienduizenden veroordeelden uit Russische gevangenissen, is in de vlak bij de Donbas gelegen provincie Belgorod het aantal gewelddadige overvallen explosief gestegen. In een poging te voorkomen dat de recent geronselde criminelen zich aan het front uit de voeten maken en Russische kruideniers gaan overvallen, worden ze nu van mobieltjes voorzien om hen te volgen. Wanneer de Wagnerianen het wagen een witte lap de lucht in te steken om zich over te geven worden ze door eigen artillerie onder vuur genomen. Omgekomen dienstplichtigen en huurlingen worden bij voorkeur, indien ze al verzameld worden, in massagraven gedumpt en met aarde bedekt opdat de Russische staat aan eventuele nabestaanden geen compensatie hoeft uit te keren.
Aan het front in Bachmoet bedraagt de overlevingskans onder Oekraïense soldaten 50 procent. Ze zijn onverzettelijk, vechten voor iedere meter. Van een militair nabij Bachmoet hoorde ik dat hij en zijn collega’s niet bang zijn voor houwitsers, want die granaten horen ze aankomen.
Het engst zijn de Russische infanteristen, die zonder steun van tanks of pantserwagens in stilte naderen. Ze blijven komen, kruipen als wormen door de glibberige modder van het kapotgeschoten landschap, om dan ineens op tien meter afstand van de Oekraïense soldaten te staan. De aarde is bezaaid met bomkraters en Russische lijken. De Oekraïners krijgen geen minuut rust, de Russen blijven komen, golf na golf, overdag dienstplichtigen, ’s nachts huurlingen van de Wagnergroep.
Imperialistische honger
De imperialistische honger van Poetin en de zijnen is onstilbaar. Mocht Oekraïne door de Russen worden ingenomen, dan is daarna Moldavië, Polen of Litouwen aan de beurt, onder een of ander krankzinnig voorwendsel, bijvoorbeeld dat de Russen in Transnistrië of Kaliningrad moeten worden gered van genderneutrale nazi’s of drugsverslaafde pedofielen of welk acuut gevaar dan ook. Poetin is een bully die bluft en meestal wint doordat de tegenpartij geïmponeerd raakt en terugkrabbelt. Hij wordt overschat, er is geen strategie; hij speelt de grote, sterke man, maar hij doet maar wat en probeert ondertussen zoveel mogelijk chaos en angst te zaaien.
Sommige mensen vinden dat het Westen zich gedeisd moet houden en Poetin vanwege de nucleaire dreiging niet mag ‘provoceren’. Een gotspe. Het is duidelijk dat de duizenden ontvoerde kinderen en verkrachte vrouwen, de massagraven met honderden verminkte lijken en de tientallen martelcentrales die bij elke op de Russen overwonnen stad worden gevonden, deel uitmaken van het officiële Russische beleid. Het is mij dan ook een raadsel hoe wapenleveranties ter verdediging tegen deze ontaarde terreur ooit een ‘provocatie’ zouden kunnen zijn.
De VS hebben aan het Kremlin duidelijk gemaakt dat gebruik van een tactisch kernwapen zwaar zal worden bestraft. En belangrijker, de president van China heeft Poetin ontraden zo’n wapen te gebruiken. Voor wie desondanks nog steeds de neiging heeft zich door Poetin te laten chanteren: van de vier Russische proeflanceringen met Boerevestnik kruisraketten, tussen 2017 en 2019, zijn er drie mislukt. Eén kruisraket ontplofte in de lanceerinrichting. Het is Russisch roulette voor Poetin om een kernraket van eigen bodem af te schieten.
Koken boven een kaars
Poetin gebruikt ondertussen de winter als wapen tegen de Oekraïense bevolking. Van vrienden in Kyiv hoor ik dat de problemen met water, verwarming en elektriciteit er alleen maar voor zorgen dat de Oekraïners nog meer verbeten worden. Zelfs commentatoren op de nationale Russische televisie zeggen dat die aanpak gedoemd is te mislukken: „Dit zijn Sovjet-mensen. Die krijg je er niet onder door hen gas of elektriciteit te onthouden, die kunnen hun soep ook boven een kaarsje opwarmen.” Het resultaat van de bombardementen en de terreur is dat inmiddels 95 procent van de Oekraïense bevolking wil dat de Russen van alle door hen bezette gebieden, inclusief de Krim en de Donbas, worden verdreven. De Krim terugveroveren is voor de toekomstige veiligheid van Oekraïne cruciaal, anders hebben de Russen een te makkelijke springplank om de gehele Zwarte Zee kust alsnog in te nemen.
We moeten de Oekraïners met spoed en zonder enig voorbehoud alle benodigde wapens en munitie zenden, het hele lijstje van opperbevelhebber Zaloezjny, inclusief tanks. Dan kunnen de Oekraïners het Russische leger uit elkaar doen vallen, voordat de Russen de nieuwe rekruten bewapenen en zich ingraven. In de komende weken, zodra de Oekraïense aarde bevriest, moet zo’n klap worden uitgedeeld, een klap die Poetin aan het wankelen brengt. De Russen kunnen één ding namelijk niet uitstaan en dat is een zwakke, verlieslijdende leider.
