Kisvárda, maandagochtend 28 februari 2022, 09.00 uur
Mijn mobiele telefoon plingt sinds gisteravond alsof ik een leger minnaressen heb – iedere dertig seconden. Dat zit zo: ik heb gisteravond Oekraïense vrienden gemaakt, in de hotelbar. Ik word binnen mijn eigen gezin als een neanderthaler beschouwd wat betreft de digitale wereld – en draag dat als een geuzentitel. Ik heb een hekel aan die kleine telefoontjes, helemaal aan die kleine toetsjes en aan het feit dat iedereen steeds weet waar ik ben en wat ik zeg.
Sinds drie maanden gebruik ik een laptop en net iets langer heel af en toe Google Maps; tot een halfjaar geleden vertrouwde ik louter op landkaarten. Ook nu, op weg naar de Oekraïense grens, heb ik een stapel kaarten meegenomen, inclusief die van Oekraïne, Transsylvanië, Moldavië, Rusland en het stratenplan van Kyiv, maar ik heb mijn vrouw Ilona bij vertrek plechtig moeten beloven niet naar Kyiv en zelfs niet Oekraïne in te gaan; ik vrees dat als ik die belofte niet gedaan had, ik de verleiding niet had kunnen weerstaan.
Mijn nieuwe vrienden hebben mij geholpen op Telegram te komen en in het bijzonder op twee berichtenservices van de Oekraïners. Nu krijg ik onafgebroken berichten binnen met colonnes brandende Russische legervoertuigen en peptalk van een wereldkampioen boksen die zegt dat ze zullen vechten tot de dood, gevolgd door een regen van hartjes en spierballen.
Het is allemaal zeer moraalverhogend. Ik denk dat wanneer Poetin Kyiv in handen wil krijgen, hij alleen de tactiek als in Grozny kan volgen (dat wil zeggen: de stad compleet platbombarderen en iedereen die je te pakken krijgt martelen, het liefst door lokaal geronselde handlangers). En dat gaat hem niet lukken.
EENSGEZIND EN DOORTASTEND
Wat me zo geweldig bevalt aan de Oekraïners: je kan er ‘de oorlog mee winnen’. Ze hebben ons, met president Zelensky voorop, laten zien dat het mogelijk is standvastig te zijn, principieel, ergens voor te staan.
Dat we in Europa nu ineens zo eensgezind en doortastend optreden komt door hun voorbeeld, zíjn voorbeeld. En ook wel, denk ik, doordat we zoveel vrouwen in de Europese top hebben (zes vrouwelijke ministers van Defensie) dezer dagen, die moreel een strakkere lijn houden dan de marchanderende mannen. Europese landen die eensgezind zijn, voor het eerst hun tanden laten zien en standvastigheid tonen. Geweldig.
Wapens sturen; Ruslands Centrale Bank losgekoppeld, waardoor alle in het buitenland opgeslagen tegoeden onbereikbaar zijn geworden; loskoppeling van het betalingssysteem Swift en verbod op de twee slinkse Russische propaganda-zenders RT en Spoetnik. Toen ik het hoorde – ik zat in de auto, op de terugweg van de grens – stak ik mijn vuist gebald in de lucht, als een voetbalsupporter.
